Friday, July 27, 2012

R.I.P. Գերմանամուկ

Երեկ առավոտյան իմ գերմանամուկը մահացավ ծերությունից: Պուճուր, քեզ միշտ կհիշենք:

Saturday, July 14, 2012

Գտնված Երազը

Գիտեմ, բոլորդ հազար անգամ տեսել եք, բայց առանց արցունքների նայել չեմ կարողանում: Ու նամանավանդ «Գիշերվա աստղազարդ նկարում» երգը, որը հնչում է վերջում:

Monday, July 9, 2012

Հարսնաքարում ու Հյուսիսային պողոտայի վրա, կոնտրաստ

Երեկ, քանի դեռ ժողովուրդը գնում էր Վահե Ավետյանի համար Հարսնաքարում մոմ վառելու ու, փաստորեն, ոստիկանների բռնությանը բախվելու, Հյուսիսային պողոտայում ընթանում էր ըստ երևույթին քաղաքապետարանի կազմակերպած միջոցառում՝ հիպ-հոպ, բրեյկդանս, բասկետբոլ, գրաֆիտի՝ ոնց որ թե ամեն ինչ, որ կապված է գետտոյի երիտասարդության մեջ: Կարծես ակնարկեն, թե ինչպիսի քաղաք են ուզում իրենք:
Բաղրամյան պողոտայի մուտքի մոտ քաղաքապետարանի էմբլեմով մեծ լուսատախտակներ էին՝ «կանաչ Երևան» գրությամբ: Քաղաքապետարանն էլ երևի կանաչ Երևանի մեծ կողմնակիցն է: Չեմ հասկանում, մեզ լրիվ էշի տե՞ղ են դնում: Չեմ ուզում ավելորդ անգամ անտագոնիզացնել քաղաքապետարանը, բայց դե գոնե մի բան արեք, որ ձեզ իրավունք վերապահեք «կանաչ Երևան» կոչեր անել: Մինչև հիմա դուք մենակ «էլիտար բետոն Երևան», «ավերված մշակույթ Երևան», «լֆիկ նեմեց Երևան» կոչերի իրավունքն եք վաստակել:

Մաշտոցի պուրակ. պատկանում է հանրությանը

Անընդհատ չէի հասցնում տեղադրել:)

Sunday, July 8, 2012

Անկեղծ հերոսներին նվիրվում է

Զվարճալի է, որ հենց ես ինչ-որ հասարակական գործունեությամբ եմ սկսում զբաղվել, միանգամից մարդկանց լրիվ նույն խումբը հերթական անգամ հայտնաբերում է, որ ես սատանիստ եմ ու վայնասուն է բարձրացնում: Այդ խմբի անբաժան մասն են հայ բլոգոսֆերայի ֆաունայի կնճիթավոր ներկայացուցիչներն ու «մենք նացիստ չենք, բայց կողմ ենք համակենտրոնացման ճամբարներին ու գազախցիկներին, ու կեցցե ՀՀԿ-ն ու Պուտինը» նացիոնալիստները, պահպանակողական պրո-իշխանական տարբեր բաներ և այլն: Այսօր ես ձեզ չեմ քլնգելու: Ես շնորհակալություն եմ հայտնում համեստ անձիս նկատմամբ արտահայտած մեծ հետաքրքրության համար: Շնորհակալ եմ, որ այդ աստիճանի վախենում եք ինձանից: Դուք բոլորդ անկեղծ հերոսներ եք, որոնք հազար հոգով քաջաբար մոնիտորի հետևից սպառնում ու հայհոյում են չար սատանիստին:

Սիրելի անկեղծ հերոսներ և այլ փղեր, ձեզ եմ նվիրում Ջեկի Չանի «Անկեղծ հերոսը» երգը.

Կոշիկի խանութը, քաղաքի աղտոտումն ու բուտիկների զոհերը

Երեկ ընկերներիցս մեկը պատմեց, թե ինչպես էր Շրջանայինում գտնվող MegaBox կոշիկի խանութի զեղչը չտեսների գնորդների մեծ հոսք առաջացրել: Խանութի աշխատողները ժամանակ առ ժամանակ կոշիկի տուփեր և այլ աղբ էին հանում ու լցնում խանութի դիմաց: Ընկերս մտավ խանութ, որ բողոքի աղբի համար: Խանութում նախ մունաթով հարցրեցին, թե ինչու է հետաքրքրվում, հետո ասացին, որ դա աղբ չի, կոշիկի տուփեր են: Հետաքրքիր է, փաստորեն՝ MegaBox կոշիկի խանութում կոշիկները վաճառում են Տաշիր պիցցայի տուփերով:

Կարճ ասած, ահա լուսանկարներ դեպքի վայրից:

R.I.P. Սիդ Բարրետտ

Երեկ Սիդի մահվան օրվանից (հուլիսի 7, 2006) լրացավ ուղիղ հինգ տարի: Քնիր հանգիստ, հին ընկեր:

Saturday, July 7, 2012

Եթե դուք մի պահ հիշեիք, որ Մարկեսը փալասե տիկնիկ չի

«Գնդապետը բացեց թիթեղե տուփն ու հայտնաբերեց, որ թեյի գդալից էլ պակաս սուրճ է մնացել: Նա կաթսայիկը վերցրեց կրակի վրայից, ջրի կեսը թափեց հողե հատակին ու սկսեց քերել տուփը, կաթսայիկի մեջ լցնելով սուրճի վերջին մնացորդները, որոնք միախառնված էին ժանգի փաթիլների հետ»:
Վերջը ստիպեցիք, էլի, այս թեմայով գրել: Խոսքը վերաբերում է Մարկեսի չգրած, բայց նրան վերագրվող աշխատանքներին: Սկսենք «Տիկնիկից» (իրական հեղինակը՝ Ջոննի Վելչ, անհայտ մեքսիկացի տիկնիկային ներկայացումներ տվող մարդ, պրուֆլինկ): Գոնե մի պահ պատկերացրեք, որ Մարկեսն այսպիսի արտահայտություններ օգտագործի.
«...հավանաբար ես չէի ասի ամեն ինչ, որ մտածում եմ, բայց հաստատ կմտածեի ամեն ինչ- որ ասում եմ...»«...ամեն աչքերը փակ րոպե մենք կորցնում ենք վաթսուն վայրկյան լույս...»
«...եթե ես սիրտ ունենայի, ես կգրեի իմ ատելությունը սառույցի վրա ու կսպասեի, որ արևը դուրս գա: Վան Գոգի երազով ես Բենեդետտիի բանաստեղծություն կնկարեի աստղերի վրա, ու Սերրատի երգն իմ սերենադը կլիներ լուսնին...»
«...Իմ արցունքներով ես վարդեր կջրեի, որ զգայի նրանց փշերի ցավն ու նրանց թերթերի մարմնավորված համբույրը...»

«...ու ես կապրեի սիրահարված սիրուն...»
Եվ այլն: Ձեռքս կոտրվեր՝ նման բան չթարգմանեի: Ինչպե՞ս եք պատկերացնում, որ իմ սիրելի հեղինակներից մեկը գրեր նման բաներ: Ախր հենց սա եմ ես ամբողջ քննադատական աշխատանքիս ընթացքում քլնգել: Ախր սա տափակ զիբիլ է, որն ավելի շատ մտավոր ունակություններով չփայլող դեռահաս աղջկա հուշատետրին է վայել: Կլիշե կլիշեի վրա՝ կլիշեով համեմված: Ու, չնայած այդ ամենին, իրական հեղինակն իրավունք ունի, որ իր աշխատանքն իրեն վերագրվի: Հիշեք. անկախ նրանից, «Տիկնիկը» ձեզ դուր է գալիս, թե ոչ, այն Ջոննի Վելչի աշխատանքն է, ոչ թե Գաբրիել Գարսիա Մարկեսի:

Աֆորիզմները... աֆորիզմները մեկ այլ պատմություն են: Մարկեսը երբեք, որքան հայտնի է, չի ասել կամ գրել՝ «մի լացիր, ոչ ոք արժանի չի քո արցունքներին, իսկ ով արժանի է, քեզ չի լացեցնի»: Կամ՝ «մի լացիր, քանի որ վերջացել է, ժպտա, որ եղել է»: Ընդհանրապես, Մարկեսը, որքան ինձ հայտնի է, աֆորիզմներ ընդհանրապես չի գրել: Սրանք առավել հաճախ վերագրվում են մեկ այլ գրողի, ով աֆորիզմներ սիրում էր. Դոկտոր Սեուսին: Բայց քանի որ կայուն ապացույցներ չկան, բացի դրանից՝ Սեուսը մի փոքր այլ դեմոգրաֆիայի համար էր գրում, նույնիսկ դա է վիճելի հարց: Հավանաբար հասարակ անանուն աֆորիզմներ են:

Ժողովուրդ, սովորեք բամբասանքը տարբերել փաստից: Ու հեռու մնացեք աֆորիզմներից: Նամանավանդ գրողների աֆորիզմներից, որոնց աշխատանքները չեք կարդացել:
Գնդապետին պետք եղավ ապրել յոթանասունհինգ տարի՝ ուղիղ յոթանասուն ու հինգ, րոպե առ րոպե, այդ պահին հասնելու համար: Նա ինքն իրեն անպարտելի զգաց, երբ պարզ ու հատու պատասխանեց.
- Քաք:

Wednesday, July 4, 2012

Փիղը կապիտալիստական Ամերիկայում

Ինչպես երևի գիտեք, ԱՄՆ-ում նույնպես փիղը տեղական հանրապետական կուսակցության սիմվոլն է:

Ծանր ռոքում կանանց դերի հակիրճ ու ջղային դաս

Heart, "Barracuda" (վոկալիստուհի Էնն Ուիլսոն).

Հոգեբանական աբսուրդ. Հարսնաքարը՝ սերիալների հետևանք

Երեք օր անց նրանից, ինչ հեռուստատեսության ու բռնության՝ ինքնասպանության հետ կապի մասին իր բոցն էր արել ԵՊՀ հոգեբանության ամբիոնի դեկան Հրաչյա Հովհաննիսյանը, հիմա էլ... գուշակեք: Այո, Կարինե Նալչաջյանը հայտարարում է, որ Հարսնաքարի դեպքերը կապված են սերիալների հետ: Ոչ լրիվ, բայց դե մասնակի: Իսկ «Պոպլավոկի՞» դեպքերը: Իսկ մարտի 1-ի՞ դեպքերը: Իսկ Թեղուտի անտառի հատու՞մը: Իսկ Ջերմուկի ոսկու և ուրանի պաշարների անպատասխանատու շահագործու՞մը:

Ախր տիկին Նալչաջյան... ես կարող եմ ձեր տեսությունները չսիրել, բայց որպես հոգեբան ձեր վաստակը կասկածի տակ դնել չեմ կարող: Կիսում եմ նաև ձեր դժգոհությունը սերիալների ու նրանց քարոզած արժեքների նկատմամբ: Բայց ախր որպես հոգեբանի կարծիք նման բան ասել... Եթե ասեիք, որ երկուսն էլ նույն արատավոր երևույթներից են բխում, որ սերիալների մասսայականությունը վկայում է այն մասին, որ մեր հասարակության մեջ առավել գնահատվում են այս և այս արժեքներն, ինչի պատճառով... Ախր չի կարելի սիմպտոմը շփոթել հիվանդության հետ: Չե՞ք կարծում:

Հասկանում եմ, որ արտասահմանում այդ կարծիքը մոդայիկ է, բայց մենք, բարեբախտաբար, այնքան երկար ժամանակ չի, որ սեփական սերիալներ ունենք, որ մի հատ էլ դրանց վրա սերունդներ մեծանան:

Monday, July 2, 2012

Deep In the Backroom of Your Mind

2006-ի երգերիցս մեկն էլ ձայնագրեցի: Ճիշտն ասած, երգելու տրամադրված չէի, ոչ էլ նկարելու (ինձ վերջերս տեսած մարդիկ գիտեն, թե ինչու), բայց դե երգը կա, իսկ ձայնագրություն՝ ոչ:

Sunday, July 1, 2012

Ինքնասպանությունների թվի աճի ու դրա շուրջ տեսակետներից մեկի մասին

ԵՊՀ հոգեբանության ամբիոնի դեկան, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Հրաչյա Հովհաննիսյանի ինքնասպանությունների թվի աճի շուրջ կարծիքը կարդալուց հետո մազերս բիզ-բիզ կանգնեցին: Անձամբ ես պարոն Հովհաննիսյանին չեմ ճանաչում ու մինչ այժմ լրջորեն քննարկում էի ԵՊՀ Հոգեբանության ֆակուլտետ դիմելու հավանականությունը: Բայց ամբիոնի դեկանի կողմից արտահայտված նման կարծիք կարդալուց հետո հասկացա, որ պետք չի: Տեսանկյունը, որն արտահայտված է հոդվածում, իմ կարծիքով, ոչ պրոֆեսիոնալ, պոպուլիստական, մակերեսային, մոդայիկ բնույթ է կրում: Մարդկանց դուր է գալիս ամերիկյան ամսագրերի ոճով ու պարունակությամբ արդարացումներ կարդալը երևույթների վերաբերյալ, որոնց մեղավորն իրականում իրենք են:

Միգուցե ինքնասպանությունների քանակական-ժամանակային դինամիկան հասկանալու համար վերլուծենք մեր ֆոլկլյորն ու ֆոլկլյորի մշակումները (օրինակ՝ Հ. Թումանյան, «Մարո»), ու ոչ միայն ինքնասպանության, այլ նաև հասարակական օտարման թեմայով, քանի որ ինքնասպանությունն ու օտարումը գրեթե միշտ իրարից անբաժան են: Միգուցե տեսնենք, թե ինչպես է մարդկանց մեջ ձևավորվել ինքնաոչնչացման մեխանիզմն ու ինչ ազդակներից է ակտիվանում: Բերնի խաղերի տեսության մոդելները կիրառենք:

Օտարման մեխանիզմների մասին, չմոռանանք, որ ապրում ենք հասարակությունում, որն ինքն է պատրաստ հասարակական որոշ տաբուների խախտման համար անհատին հասարակությունից օտարելու ծայրահեղ քայլերի գնալ: Մեր հասարակությունը չի՞, որ, իբր թե անհանգստանալով ինքնասպանությունների քանակի վիճակագրական աճից, հանգիստ շունչ կքաշի, եթե ինքնասպան լինի նույնասեռականը, մարմնավաճառը, եհովայի վկան, ոչ կույս աղջիկն, ինչու ոչ՝ նաև սատանիստը: Մեր հասարակությունը չի՞, որ շարունակում է կիրառել «գաղութային» հասկացություններ, տաբուներ, որոնք խախտելու դեպքում մարդը դադարում է գոյություն ունենալ հասարակության ներսում: Բանակում ծառայած մարդիկ կհասկանան ասածս:

Մեր հասարակությունը չի՞, որ իր մեջ պարունակում է մեծամասնություն կազմող մի խումբ, ովքեր պատրաստ են կասկածի տակ դնել մարդկանց փոքրամասնություն կազմող տարբեր խմբերի սահմանադրական/քաղաքացիական իրավունքները:

Դոգմատիկ օտարումը, հասարակական տաբուն խախտած՝ «սխալված» մարդուն պիտակավորելն ու հասարակությունից տարանջատելն ընդամենը ատրճանակի ձգանն է: Իսկ ինքնասպանությամբ պայքարը փոխարինելը մեր մտածելակերպի մեջ մտցված ինքնաոչնչացման մեխանիզմ է: Ինքնաոչնչացման մեխանիզմի ուժը որոշում է, թե քանի անգամ պետք է աշխատի ձգանի մեխանիզմը, որպեսզի գործի ինքնաոչնչացման մեխանիզմը: Ձգանի մեխանիզմի բնույցը ցույց է տալիս, թե ինչ դեպքերում ու ինչ հաճախությամբ է գործում ձգանի մեխանիզմը: Ընդհանուր առմամբ, ինքնաոչնչացման մեխանիզմը պակաս հակված է փոփոխվել, քան ձգանինը: Ինքնասպանության թվերի աճն, իմ կարծիքով, մեծ մասամբ կապված է նրա հետ, որ հասարակությունը չափազանց հաճախ է քաշում մարդկանց ձգանի մեխանիզմը. փոփոխության շրջան է, շատ մարդիկ են խախտում հասարակության տաբուն, բայց քչերն են ի վիճակի իրենց ներսում դրված մեղքի ու ինքնախարազանման, ինքնաոչնչացման մեքենայի աշխատանքը գիտակցել ու կասեցնել:

Իրականում պրոցեսը շատ ավելի բարդ է, գործոններն էլ են տարբեր: Բայց այս ամենը բռնել ու բարդել հեռուստատեսությամբ կամ այլ կերպ ցուցադրվող բռնության տեսարանների վրա, ըստ իս, էթիկ առումով կասկածելի քայլ է: + չգիտես ինչու՝ հեռուստատեսությամբ բռնության ցուցադրման հասարակայնորեն ընկալված քանակն ուղիղ համեմատական է դրա շուրջ բարձրացված աղմուկին: Ավելի պարզ լեզվով ասած, 80-ականների վերջին/90-ականների առաջին կեսին հեռուստաեթերը գրեթե ամբողջությամբ  կազմված էր Չակ Նորիսի, Առնոլդ Շվարցնեգերի, Ժան Կլոդ Վանդամի, Բրյուս Լիի և այլոց մասնակցությամբ մարտաֆիլմերից, ու լրիվ նորմալ տեսարաններ էին երկաթե կեռիկով մարդու աչք հանելն ու ինչ-որ մեկին կենդանի-կենդանի այրելը: Կցանկանայի տեսնել հեռուստաեթերի ծրագրերի արխիվների վրա հիմնված վիճակագրական վերլուծություն (բաց տվյալներով և աղբյուրներով), որը կպնդեր, թե հեռուստաեթերի բռնության քանակը ներկայումս աճել է՝ համեմատած այդ ժամանակաշրջանի: Չկա այդպիսի վիճակագրություն: Իսկ առանց մարդկանց ցուցադրվող բռնության տեսարանների վիճակագրության, ինֆորմացիայի տարբեր աղբյուրներից օգտվող խմբերի մոտ ինքնասպանության դինամիկայի ուսումնասիրությունների և այլ լուրջ բաների նման հետևություններ անելը, ներեցեք, ընթերցողի ու սեփական ժամանակի անիմաստ վատնում եմ համարում: