Կրկին ողջույն:
Իմ վերջին կայքային զրույցի վերջում ես խոստացա պատմել, թե ինչպես հաջողացրի գրող դառնալ:
Դա մասամբ աստիճանաբար կատարվեց, ու մի մասը պատահական էր:
Երբ ես տասներկու տարեկան էի, կատաղի սիրահարված էի Լ. Ֆրենկ Բաումին ու Օզ երկրի մասին գրքերին՝ Ժյուռ Վեռնի ու Հ. Ջ. Ուելլսի վեպերին զուգահեռ, ու հատկապես Էդգար Ռայս Բերրոուզի Տարզանի գրքերին ու Ջոն Կարտեր, Մարսի Տիրակալը գրքերին: Այդ ժամանակ էր, որ ես սկսեցի մտածել գրող դառնալու մասին:
Դրան զուգահեռ ես բեմի վրա տեսա Բլեքստոուն Մոգին ու մտածեցի՝ ինչ հիանալի կյանք կունենայի, եթե մեզածայի ու բեմական մոգ դառնայի:
Շատ առումներով ես հենց այդպես էլ վարվեցի:
Մեկ այլ բեմական մոգի հետ հանդիպումն էր, որ իմ կյանքն անդառնալի կերպով փոխեց:
1932 թվականի Աշխատանքի օրվա շաբաթվա ընթացքում մահացավ իմ սիրելի քեռին. նրա թաղումը շաբաթ օրն էր: Եթե նա այդ շաբաթ չմահանար, իմ կյանքը միգուցե չփոխվեր, քանի որ շաբաթ կեսօրին նրա թաղումից վերադառնալիս ես Միչիգան լճի ափին կառնավալ տեսա: Ես գիտեի, որ լճի ափին, իր հատուկ վրանում, ապրում էր պարոն Էլեկտրիկո կոչվող մի բեմական մոգ:
Պարոն Էլեկտրիկոն հրաշքների արարիչ էր: Ամեն երեկոյան նա նստում էր էլեկտրական աթոռին ու հոսանքահարվում Իլինոյս նահանգի Ոկեգան քաղաքի բոլոր մարդկանց աչքի առաջ, թե՛ երիտասարդ, թե՛ ծեր: Երբ էլեկտրականությունը հոսում էր նրա մարմնով, նա բարձրացնում էր թուրն ու ասպետ ձեռնադրում բոլոր երեխաներին, որոնք իր հարթակի տակի առաջին շարքում էին նստած: Ես նախորդ երեկոյան էլ էի եկել պարոն Էլեկտրիկոյին տեսնելու: Երբ եկավ իմ հերթը, նա թուրն ուղղեց իմ գլխին ու կպավ իմ քունքին: Էլեկտրականությունը հոսեց թրից գանգիս մեջ, մազերս բիզ-բիզ կանգնեցրեց ու ականջներիցս կայծեր թռան: Հետո նա գոռաց ինձ. «Ապրի՛ր հավերժ»:
Հավերժ ապրելն ինձ հիանալի միտք թվաց, բայց ինչպե՞ս դա անել:
Հաջորդ օրը, երբ հայրս ինձ թաղումից անմիջապես հետո տուն էր տանում ավտոմեքենայով, ես նայեցի կառնավալի վրաններին ու մտածեցի. .«Պատասխանն այնտեղ է: Նա ասաց՝ ապրիր հավերժ, ու ես պետք է գնամ ու պարզեմ, թե ինչպես»: Ասացի հորս, որ կանգնեցնի ավտոմեքենան: Նա չէր ցանկանում, բայց ես պնդեցի: Նա կանգնեցրեց մեքենան ու ինձ դուրս թողեց՝ կատաղած, որ ես չեմ վերադառնում տուն՝ քեռուս պատվին կազմակերպված հոգեհացին մասնակցելու համար: Երբ մեքենան գնաց, հայրս՝ զայրույթով լի, ես վազեցի բլուրն ի վար: Ի՞նչ էի անում: Ես փախչում էի մահվանից, վազում դեպի կյանքը:
Երբ ես հասա կառնավալի վայրին, աստված վկա, պարոն Էլեկտրիկոն նստած էր այնտեղ՝ ասես ինձ սպասեր: Ես հանկարծ շատ ամաչկոտ դարձա: Չէի կարող հարցնել նրան՝ ինչպե՞ս ապրել հավերժ: Բարեբախտաբար, գրպանումս մոգական հնարք կար: Ես այն հանեցի գրպանիցս, ցույց տվեցի պարոն Էլեկտրիկոյին ու խնդրեցի ցույց տալ, թե ինչպես անել հնարքը: Նա ցույց տվեց, թե ինչպես, հետո նայեց դեմքիս ու հարցրեց. «Կուզե՞ս տեսնել այ, այն վրանի յուրահատուկ մարդկանցից մի քանիսին»:
Ես ասացի՝ այո:
Նա ինձ տարավ միջանկյալ վրանի մոտ, հարվածեց վրանին իր ձեռնափայտով ու ներսում եղածներին գոռաց. «Լեզուներդ մաքրե՛ք»: Հետո նա քաշեց վրանի ծածկն ու ինձ ներս տարավ ծանոթացնելու Պատկերազարդ Մարդու, Գեր Տիկնոջ, Կմախք Մարդու, ակրոբատների ու միջանկյալ վրանի բոլոր տարօրինակ մարդկանց հետ:
Հետո նա ինձ տարավ լճափ ու մենք նստեցինք ավազաբլրի վրա: Նա խոսում էր իր փոքրիկ փիլիսոփայությունների մասին ու ինձ թույլ տալիս խոսել իմ մեծերի մասինն: Մի որոշակի պահի նա առաջ թեքվեց ու ասաց. «Գիտե՞ս, մենք արդեն հանդիպել ենք»:
Ես պատասխանեցի. «Ոչ, պարոն, ես ձեզ առաջ չեմ տեսել»:
Նա ասաց. .«Այո, դու իմ լավագույն ընկերն էիր Ֆրանսիայի մեծ պատերազմում՝ 1918 թվականին, ու քեզ վիրավորեցին, դու մահացար իմ գրկում Արդենի անտառի ճակատամարտում: Բայց հիմա, այստեղ, այսօր ես տեսնում եմ, թե ինչպես է նրա հոգին փայլում քո աչքերից: Ահաև դու՝ նոր դեմքով, նոր անունով, բայց հոգին, որը փայլում է քո դեմքից, իմ թանկագին հանգուցյալ ընկերոջ հոգին է: Բարի վերադարձ աշխարհ»:
Ինչու՞ նա դա ասաց ինձ՝ չգիտեմ: Միգուցե իմ պատրաստակամության, կյանքի նկատմամբ կրքի, իմ նոր բան անելուն պատրաստ լինելու մեջ ինչ-որ բան կար: Ես չգիտեմ այդ հարցի պատասխանը: Միակ բանը, որ գիտեմ, այն է, որ նա ասաց՝ ապրի՛ր հավերժ ու ինձ ապագա տվեց, ու այդպես վարվելով՝ անցյալ տվեց շատ տարիներ առաջ, երբ նրա ընկերը մահացավ Ֆրանսիայում:
Այդ օրը, կառնավալի վայրը լքելիս, ես կանգնեցի կարուսելի մոտ ու սկսեցի նայել, թե ինչպես են ձիերը պտույտներ գործում «Չքնաղ Օհայո» մեղեդու տակ: Ես կանգնած էի այդտեղ ու արցունքներ էին հոսում դեմքովս, որովհետև ես զգում էի, որ ինձ ինչ-որ տարօրինակ ու հիանալի բան է պատահել պարոն Էլեկտրիկոյի հետ հանդիպման շնորհիվ:
Ես տուն գնացի ու հաջորդ օրը տնեցիների հետ ուղևորվեցինք Արիզոնա: Երբ մենք մի քանի օրից տեղ հասանք, ես սկսեցի գրել լիարժեք ռեժիմով: 69 տարի առաջ այդ օրվանից մինչ այժմ ես ամեն ապրած օր գրում եմ:
Ես վաղուց կորցրել եմ պարոն Էլեկտրիկոյի հետքը, բայց կցանկանայի, որ նա գոյություն ունենար աշխարհում ինչ-որ տեղ, որ ես կարողանայի վազել նրա մոտ, գրկել նրան ու շնորհակալություն հայտնել իմ կյանքը փոխելու ու ինձ գրող դառնալ օգնելու համար:
-Ռեյ Բրեդբերի, Դեկտեմբեր 2001
Ապրի՛ր հավերժ, Ռեյ: Մենք դեռ կհանդիպենք, կարծում եմ:
No comments:
Post a Comment